De betekenis van waarde
‘Het ligt nooit aan onze omgeving of de gebeurtenissen in ons leven, maar de betekenis die we daaraan verbinden – hoe we ze interpreteren – is wat vormt wie we vandaag zijn en wie we morgen worden.’ – Tony Robbins
In de surrealistische film The Matrix krijgt hoofdpersoon Neo de keuze tussen een rode en een blauwe pil. Als hij de blauwe pil neemt zullen zijn hersenen voor altijd gekoppeld blijven aan een ‘droomapparaat’ dat fantasieën in zijn brein creëert van een geconstrueerd leven. Geluk, rijkdom, lekkernijen, seks en plezier, alles komt hem in zijn fantasie toe, denkend dat hij dit leven ook echt leidt (in realiteit zal hij echter als een kasplantje voortleven). Kiest Neo voor de rode pil, dan ontwaakt hij in de soms harde en op zijn minst wisselende werkelijkheid.
Welke pil zou jij slikken?
De kans is groot dat je, wellicht na enige twijfel, toch voor de rode kiest; net als de meeste mensen. Omdat je beseft dat genot slechts kortdurende positieve emoties geeft. Dat continu genot, comfort en het volledig afwenden van lijden het leven hol maken, als een oppervlakkige spelshow op de zaterdagavond. En dat je verkiest te leven in een achtbaan met pieken én dalen waarin je iets betekent voor (het leven van) anderen.
Wil je proberen jouw waarden te bepalen? Dan moet je je nieuwsgierig opstellen en actief gaan zoeken – horizontaal met een pizza op je schoot ga je ze niet vinden. Zoek daarom contact met anderen. Praat met een vriend, coach, je achterneef; ook terloopse gesprekken kunnen inzicht geven in wat jouw waarden zijn, als je er maar oog en oor voor hebt.
Oefening 3
De 10 meestvoorkomende waarden zijn: vrijheid, eerlijkheid, respect, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, gelijkheid, vrede, vriendelijkheid, liefde, en veiligheid.
Maar uiteraard zijn er ongelofelijk veel waarden. Schrijf 10 woorden op uit de onderstaande lijst die je triggeren en die je herkent uit je antwoorden op de vorige twee oefeningen.
Autonomie, avontuur, assertiviteit, geloof, spiritualiteit, verbondenheid, verwondering, schoonheid, zelf ontplooiing, realisme, hoop, vastberadenheid, deugd, altruïsme, roem, hulpvaardigheid, strijdbaar, authenticiteit, creativiteit, verstilling, meesterschap, competitie, dankbaarheid, standvastigheid, eerlijkheid, competentie, burgerschap, openheid, daadkracht, educatie, samenwerking, genot, ontspannenheid, hiërarchie, dienstbaarheid, controle, duurzaamheid, harmonie, balans, eenvoud, gelijkwaardigheid, discipline, expressiviteit, toewijding, zelfbeheersing, fijngevoeligheid, volgzaamheid, spaarzaamheid, detaillisme, verdraagzaamheid, rust, gedegenheid, geduld, chaos, ordelijkheid, soberheid, gematigdheid, efficiëntie, verantwoordelijkheid, gevoeligheid, empathie, humor, geluk, innovatie, kameraadschap, vriendschap, gedrevenheid, moed, doelmatigheid, vrijgevigheid, liefdadigheid, macht, overgave, lol, relativisme, onwetendheid, sluwheid, saamhorigheid, optimisme, solidariteit, tevredenheid, klimaat bewustzijn, leefbaarheid, ondernemerschap, volharding, onafhankelijkheid, leiderschap, zijn.
3 oefeningen om je op gang te helpen:
Oefening 1
Wie is jouw grote voorbeeld? Wie inspireert jou?
(Bijvoorbeeld Gandhi, Elon Musk, Angela Merkel, je buurman.)
Welke waarde(n) en overtuigingen die je aanspreken belichaamt hij of zij?
Je antwoorden vertellen je wat je graag in jezelf zou willen ontwikkelen. Gevoelens van ontevredenheid, frustratie en angst komen vaak voort uit het besef dat je niet volgens je waarden leeft. Betekenis en zingeving geven je houvast en richting, juist ook tijdens de stormen in het leven, en maken je op een dieper niveau gelukkig. De volgende oefening helpt om jouw betekenis helderder te krijgen
Oefening 2
Vaak verraden de dingen die buiten je comfort zone liggen wat je belangrijk vindt. Juist je koudwatervrees een roman te schrijven onthult waar je passie ligt. Pak een papiertje en schrijf drie dingen op die buiten je comfortzone liggen. Vraag jezelf vervolgens per ding minimaal vijf keer af (five-times-why-techniek) waarom je het (niet) wilt.
1 . ......
2 . ......
3 . ......
Vraag je per ding 5 x af waarom je het (niet) wilt.
1. .....
2. .....
3. .....
4. .....
5. .....
Is er een rode draad te ontdekken tussen de drie uitkomsten? Hoe tonen je antwoorden aan waar je passie ligt en hoe je daarmee een bijdrage kunt leveren aan anderen?
